سپتوپلاستی جراحی است که در جهت رفع انسدادهای بینی انجام می‌شود. انحراف تیغه‌ی میانی بینی در اکثر موارد موجب انسداد بینی می‌شود. ساختارهای استخوانی داخل بینی که به شاخک معروف هستند نیز می‌توانند منجر به گرفتگی در قسمت‌هایی از بینی شوند.
سپتوپلاستی به منظور درمان سینوزیت طولانی، برداشتن پولیپ و درمان سایر اختلالاتی که موجب انسداد و گرفتگی در راه هوایی بینی شده است انجام می‌شود. گاهی اوقات جهت درمان خونریزی‌های بینی نیز سپتوپلاستی توصیه می‌شود.
این جراحی یکی از عمل‌هایی است که هر ساله تعداد افراد بسیاری آن را انجام می‌دهند. بنابراین در ادامه‌ی این مقاله به بررسی آن خواهیم پرداخت.
سپتوم
تیغه‌‌ای است در میان بینی که راه هوایی راست و چپ را از یکدیگر جدا می‌نماید و منجر به ایجاد دو سوراخ بینی می‌گردد.
یک لایه نازک از غشاء بافتی به نام مخاط، سپتوم را می‌پوشاند. مخاط از سپتوم محافظت کرده و موجب حفظ رطوبت داخل بینی می‌شود.
گاهی اوقات ممکن است سپتوم به طور طبیعی و بنا به دلایل ناشناخته کمی کج شود. این امر منجر به انحراف سپتوم می‌شود اما در اکثر افراد سپتوم صاف و بدون مشکل می‌باشد.
دلایل انجام سپتوپلاستی
اصلی ترین دلیل انجام سپتوپلاستی اصلاح انحراف موجود در سپتوم می‌باشد که در جهت رفع انسداد بینی انجام می‌شود. انحراف سپتوم منجر به مشکل در تنفس می‌شود.
گاهی اوقات جراحی سپتوم به عنوان درمانی برای آپنه خواب یا همراه با جراحی سینوس و یا برداشتن تومور ضروری می‌باشد.
بزرگ شدن شاخک‌های بینی نیز می‌توانند مشکلات تنفسی را ایجاد نمایند، طی جراحی سپتوپلاستی می‌توان به درمان این مشکلات نیز پرداخت.
اقدامات قبل از جراحی سپتوپلاستی
اقداماتی که پیش از جراحی سپتوپلاستی انجام می‌شود شامل موارد زیر است:
- آزمایش خون، رادیوگرافی و تست سلامت قلب
- تمام داروهای مصرفی باید پیش از جراحی توسط پزشک بررسی شود
- از شب قبل از جراحی نباید هیچ گونه ماده خوراکی بخورید یا بیاشامید (حتی جویدن آدامس ممنوع می‌باشد)
- مصرف داروهای رقیق کننده خون از یک هفته پیش از جراحی باید متوقف شود.
مراحل انجام جراحی سپتوپلاستی
این جراحی در اغلب موارد با بیهوشی عمومی و گاهی با بی‌حسی موضعی و آرام بخش انجام می‌شود.
جراحی با یک برش جهت بلند کردن پوشش غضروف و استخوان آغاز می‌شود. ضمن تغییر شکل غضروف و استخوان، در برخی موارد لازم است تا قسمت‌هایی از غضروف و استخوان برداشته شوند.
در مواردی که شاخک‌ها موجب انسداد بینی شده‌اند جراح با استفاده از رادیوفرکانس اقدام به کوچک کردن آنها می‌نماید. گاهی اوقات بخشی از شاخک‌ها برداشته می‌شوند.
بعد از رفع انسداد بینی و صاف کردن تیغه‌ی بینی، بخیه‌هایی در داخل و خارج بینی اعمال می‌شود. جراحی سپتوپلاستی با پانسمان و گاهی اوقات قرار دادن یک آتل پایان می‌یابد.
مراقبت های بعد از عمل سپتو پلاستی
پس از به هوش آمدن ممکن است تا چند ساعت حال تهوع و احساس خواب آلودگی داشته باشید.
احساس درد در ناحیه بینی ممکن است کمی بیماران را آزار دهد که با مصرف به موقع مسکن‌ها می‌توان میزان درد را کنترل نمود.
بعد از جراحی پانسمان‌هایی که در داخل بینی قرار داده می‌شود، تا زمانی که پانسمان‌ها خارج شود بیمار باید از طریق دهان نفس بکشد. پانسمان‌ها جهت جلوگیری از خونریزی در پایان جراحی داخل حفره‌های بینی قرار داده می‌شود. این پانسمان‌ها قبل از خروج از بیمارستان‌ها معمولاً برداشته می‌شود. در اکثر موارد اگر حال عمومی بیمار خوب باشد چند ساعت پس از جراحی مرخص می‌شود و می‌تواند برای استراحت به منزل بازگردد.
در مواردی ممکن است که آتل یا اسپلینت روی بینی شما گذاشته شود. تا ۷ روز پس از جراحی به مطب پزشک مراجعه نمائید تا آتل خارج شود.
۲ الی ۳ روز پس از جراحی از فین کردن خودداری نمائید. از نوشیدن الکل و کشیدن سیگار تا چند هفته خودداری نمائید.
از حضور در مناطق شلوغ و نقاطی که احتمال ابتلا به بیماری‌های تنفسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا وجود دارد پرهیز نمائید.
نتیجه‌ی جراحی سپتوپلاستی
بیشتر از ۸۵ درصد افرادی که اقدام به جراحی سپتوپلاستی می‌نمایند، از نتایج آن راضی هستند. پس از پایان جراحی به نتایج مطلوب دست می‌یابند و انسداد بینی آنها برطرف می‌شود.
عوارض جراحی سپتوپلاستی
با اینکه جراحی سپتوپلاستی یکی از جراحی‌های کم خطر می‌باشد. اما مانند تمام جراحی‌ها همیشه احتمال ایجاد خطراتی وجود دارد، برخی از این خطرات عبارتند از:
- خونریزی: خونریزی پس از جراحی بینی معمولاً اتفاق می‌افتد و به سرعت بهبود می‌یابد اما در مواردی ممکن است خونریزی‌های غیر قابل کنترل پیش بیاید که در این موارد باید اقدامات اورژانسی انجام شود.
- عفونت
- بی‌حسی در ناحیه فک و بینی: برخی از اعصابی که به لثه و فک بالا منتهی می‌شود از بینی عبور می‌نماید و طی جراحی سپتوپلاستی احتمال آسیب به این اعصاب وجود دارد، این بی‌حسی معمولاً در چند ماه برطرف خواهد شد.
- سوراخ شدن تیغه بینی: در برخی موارد حین جراحی و یا پس از آن ممکن است حفره‌ای کوچک در سپتوم بینی ایجاد شود (به ویژه در مواردی که پس از جراحی عفونت ایجاد می‌شود).
در صورتی که سوراخ شدن منجر به خونریزی و یا عوارض دیگری شود، جراحی دیگری جهت برطرف کردن این عارضه انجام شود.
- نشت مایع نخاعی: این عارضه بسیار نادر است اما گاهی اوقات جراحی سپتوپلاستی می‌تواند به مغز آسیب برساند و موجب نشت مایع مغزی نخاعی شود که این موضوع خطر عفونت را نیز افزایش خواهد داد.
